دموراژ (Demurrage) هزینه ای است که در صورت تاخیر در بارگیری یا تخلیه ی محموله در بندر، به شرکت کشتیرانی پرداخت می شود. این هزینه معمولاً زمانی اعمال می شود که واردکننده یا صادرکننده نتواند کالا را در بازه ی زمانی تعیین شده تخلیه یا بارگیری کند.
شرکت های کشتیرانی معمولاً چند روز را به عنوان "روزهای رایگان" برای ترخیص یا تحویل کالا مشخص می کنند. اگر کالا بیش از این مدت در بندر باقی بماند، هزینه ی دموراژ به صورت روزانه محاسبه و دریافت می شود.
با توجه به افزایش هزینه های حمل و نقل بین المللی، آشنایی با مفهوم دموراژ می تواند نقش مهمی در کاهش هزینه های اضافی و حفظ سودآوری تجارت شما داشته باشد.
دموراژ در واردات چگونه اعمال می شود؟
در واردات، این هزینه از زمانی محاسبه می شود که کانتینر از کشتی در ترمینال بندر تخلیه شده تا زمانی که توسط واردکننده از بندر ترخیص و خارج شود. اگر این فرآیند بیش از روزهای رایگان طول بکشد، هزینه ی دموراژ اعمال می شود.
دموراژ در صادرات چیست؟
در صادرات، دموراژ زمانی محاسبه می شود که کانتینر وارد ترمینال بندر شده اما به موقع بر روی کشتی بارگیری نشده باشد. در این حالت، صادرکننده باید هزینه ی دموراژ را برای تاخیر در بارگیری پرداخت کند.
چرا هزینه ی دموراژ دریافت می شود؟
هدف اصلی دریافت این هزینه، ترغیب صاحبان کالا به ترخیص یا بارگیری سریع تر کالاهاست. باقی ماندن کانتینرها در بندر باعث کاهش بهره وری شرکت های کشتیرانی می شود، زیرا نمی توانند از کانتینرها برای حمل محموله های جدید استفاده کنند.
نکته مهم این است که شرکت های کشتیرانی عمده درآمد خود را از حمل کالا به دست می آورند، نه از جریمه ها یا دموراژ.
چگونه هزینه دموراژ را محاسبه کنیم؟
برای محاسبه هزینه دموراژ می توانید از ماشین حساب های آنلاین استفاده کنید. کافیست اطلاعاتی مانند تاریخ تخلیه و تاریخ خروج از بندر را وارد کنید تا مقدار هزینه ی احتمالی را مشاهده نمایید.
روش هایی برای جلوگیری از پرداخت دموراژ
برای پیشگیری از هزینه های دموراژ، نکات زیر را در نظر بگیرید:
بررسی دقیق قرارداد حمل ونقل: مفاد قرارداد با شرکت حمل ونقل را به خوبی مطالعه و در صورت نیاز مذاکره کنید تا در صورت پیش بینی تأخیر، روزهای رایگان بیشتری دریافت کنید.
درک درست از تعهدات تجاری: در قرارداد بین خریدار و فروشنده، نقش خود را مشخص و وظایف هر طرف در فرآیند حمل ونقل را روشن کنید.
ترخیص پیش از ورود کالا: فرآیند گمرک و مدارک موردنیاز را از قبل آماده کرده تا ترخیص کالا سریع تر انجام شود.
بررسی عملکرد حمل ونقل زمینی: از قابل اعتماد بودن شرکت های حمل ونقل زمینی اطمینان حاصل کرده و زمان بندی دقیق آن ها را بررسی کنید.
پیش بینی برنامه پشتیبان: اگر مشکلی در بندر فعلی وجود دارد، بررسی کنید که آیا بندرهای دیگر در دسترس هستند یا می توان از شرکت حمل ونقل جایگزین استفاده کرد.
استفاده از کانتینرهای شخصی (SOC): برخلاف کانتینرهای متعلق به شرکت های کشتیرانی (COC)، کانتینرهای شخصی می توانند در بلندمدت باعث کاهش هزینه های اضافی مانند دموراژ شوند.
تفاوت دموراژ و دتِنشن چیست؟
اغلب افراد این دو مفهوم را با هم اشتباه می گیرند:
دموراژ مربوط به زمانی است که کانتینر در داخل ترمینال بندر باقی مانده است.
دتِنشن (Detention) زمانی اتفاق می افتد که کانتینر خارج از بندر بوده و به موقع بازگردانده نشده باشد.
دتِنشن برای واردکننده
از لحظه ای که کانتینر از بندر خارج می شود تا زمانی که خالی به مکان مشخص شده برگردانده شود، در صورت تأخیر، هزینه دتِنشن محاسبه می شود.
دتِنشن برای صادرکننده
از زمان دریافت کانتینر خالی تا زمانی که محموله آماده و تحویل بندر داده می شود، اگر تأخیر رخ دهد، هزینه دتِنشن اعمال می شود.
چرا اکنون اهمیت دموراژ بیشتر شده است؟
در دوران پساکرونا، هزینه های دموراژ و دتِنشن به شدت افزایش یافته اند. تحقیقات نشان می دهد که این هزینه ها در برخی از بنادر جهان تا بیش از ۱۰۰٪ افزایش داشته اند.
علل این موضوع عبارت اند از:
افزایش تقاضا برای واردات و صادرات
کمبود نیروی کار در بنادر
تأخیر در ترخیص کالا به علت ازدحام یا بازرسی گمرک
تاخیر در حمل ونقل زمینی و تخلیه بار
نرخ دموراژ چقدر است؟
نرخ دموراژ معمولا به صورت روزانه برای هر کانتینر محاسبه می شود و بسته به بندر، شرکت کشتیرانی و قرارداد می تواند بین ۷۵ تا ۳۰۰ دلار در روز باشد. در صورت تاخیر چند روزه، این مبلغ می تواند قابل توجه شود. مثلا تأخیر ۵ روزه در ۱۰ کانتینر می تواند هزینه ای حدود ۳۷۵۰ دلار به همراه داشته باشد.
چه عواملی باعث اعمال دموراژ می شوند؟
دلایل رایج عبارت اند از:
مدارک ناقص یا اشتباه برای ترخیص کالا
دیر دریافت کردن مدارک توسط گیرنده
گم شدن مدارک
تاخیر در بازرسی گمرکی
عدم دسترسی به گیرنده یا پاسخ گو نبودن او
